Zorgsector bereidt zich voor op digitale verstoring door cyberaanval of nutsuitval

Een digitale verstoring door een cyberincident of nutsuitval is één van de grootste risico’s die de zorg en zorgcontinuïteit bedreigen. Om die reden werken het Traumacentrum Zuid-West Nederland (ZWN) en de drie GHOR-bureaus van Zuid-Holland Zuid (ZHZ), Zeeland en Rotterdam-Rijnmond (RR) al enige tijd samen in een project rond digitale weerbaarheid, ondersteund door trainings- en adviesbureau Trimension. In specifiek de regio Rotterdam-Rijnmond werkt het project ‘Digitale weerbaarheid’ nauw samen met de Stichting Samenwerkende Rijnmond Ziekenhuizen (SRZ) en de werkgroep cybersecurity van SRZ. Doelstelling van het project: eind 2022 is het bewustzijn binnen de zorg t.a.v. digitale verstoring vergroot en zijn de zorginstellingen in de gehele regio ZWN beter voorbereid op een digitale verstoring.

Na verkennende interviews in het najaar van 2021, is in het voorjaar van dit jaar een inventarisatie onder zorginstellingen gedaan naar de mate waarin zij ‘digitaal weerbaar’ zijn. Dat was nuttig in het kader van het vergroten van bewustzijn. Zo was een belangrijke conclusie dat medewerkers binnen organisaties vaak wel op de hoogte zijn van de belangrijke rol die zij spelen bij het voorkómen van digitale incidenten, maar ontbreek vaak handelingsperspectief: ze weten niet wat ze moeten doen. Dat vraagt om aandacht. Evenzo was een belangrijke conclusie dat nog (te) weinig aandacht is voor opleiden, trainen en oefenen, zowel binnen de eigen organisatie als met ketenpartners. (voor overige conclusies, klik hier.)

Crisis Toolbox “Digitale Weerbaarheid in de Zorg’

Een logische vervolgstap in het project was dan ook het ontwikkelen van een Crisis Toolbox ‘Digitale Weerbaarheid in de Zorg’, met OTO-hulpmiddelen voor individuele zorginstellingen. De eerste producten hiervan zijn gereed en beschikbaar op onze website. Het betreft:

  • Een handleiding Crisistafel, inclusief cyberscenario, voor alle betrokkenen binnen een instelling bij digitale verstoringen. Zij kunnen hiermee de onderlinge samenwerking, verwachtingen en afhankelijkheden van elkaar en van de systemen tijdens een digitale verstoring concreet inzichtelijk maken. Het resultaat is dat je als organisatie zicht krijgt op eventuele kwetsbaarheden en gerichter kan werken aan je digitale weerbaarheid.
  • Een checklist ‘Digitale weerbaarheid’ voor OTO-functionarissen, crisiscoördinatoren en/of functionarissen op het gebied van IT en Cybersecurity, zoals een (Chief) Information Security Officer. De checklist geeft hen een handvat waar je als organisatie aan kunt denken, of welke stappen je kunt ondernemen om de digitale weerbaarheid te verhogen.

De komende periode wordt de Crisis Toolbox aangevuld met onder meer een handleiding ‘Hoe organiseer je een interne oefening op het gebied van digitale weerbaarheid?’

Najaar staat in het teken van oefenen

Daarnaast staat het najaar in het teken van oefenen met ketenpartners. In de subregio’s worden verschillende activiteiten georganiseerd gericht op (extern) netwerk, bewustzijn en wederzijdse afhankelijkheid en op regioniveau vindt een dilemmasessie en korte oefening met het DB ROAZ plaats (bestuurders vanuit verschillende zorgsectoren).

Ter voorbereiding hierop – om bewustzijn te vergroten en partijen bij elkaar te brengen – heeft de regio Zuid-Holland Zuid op 16 juni een symposium georganiseerd met aandacht voor de gevolgen en oplossingen rondom digitale verstoringen. Voor het symposiumverslag: Zorgsector bereidt zich voor op digitale verstoringen en cyberaanvallen – GHOR Zuid-Holland Zuid (ghorzhz.nl)

Na de zomer nieuwe producten op onze website voor de Crisis Toolbox!

Na de zomer verschijnen op de website van het het Traumacentrum ZWN nieuwe producten in de Crisis Toolbox. Houd de website dus in de gaten!

Tot slot

Omdat een digitaal incident zich niet aan regiogrenzen hoeft te houden, komt landelijk snel in beeld. Daarom zijn we in gesprek met het ministerie van VWS om de mogelijkheden te verkennen van een landelijke bijeenkomst, waarbij één van de doelen is het landelijke, regionale en lokale beter met elkaar te verbinden. Zodra hier meer over bekend is, laten we dit weten.


gepubliceerd op: 7 juli 2022