Honderdduizend vluchten traumahelikopter in kwart eeuw, elk met een eigen verhaal

Categorie: Regionaal

Bron: AD, Adrianne de Koning, 11-02-20

Het is een spectaculair gezicht: de traumahelikopter die over de regio raast en op de onmogelijkste plekken landt. Maar de vluchten zijn niet alleen spectaculair. Achter elke vlucht gaat een verhaal schuil, van opluchting, vrees of verdriet. Vandaag staat de ploeg van Rotterdam The Hague Airport stil bij de mijlpaal van 100.000 vluchten in 25 jaar tijd.

Twee minuten. Het duurt twee minuten voor op Rotterdam The Hague Airport de motoren van de kanariegele helikopter op volle toeren draaien. In die twee minuten doen de arts van het Mobiel Medisch Team en de verpleegkundige hun eerste voorbereidingen. De arts belt de meldkamer: ,,Wat is er aan de hand?’’ De verpleegkundige is op dat moment vooral de co-piloot. Hij zoekt de beste route en navigeert na het opstijgen.

Veel meer vluchten

Verleden jaar vloog de Rotterdamse traumaheli 2300 keer uit, vanaf het vliegveld maar soms ook vanaf de plek waar net hulp is geboden. Want het team heeft het druk. Er zijn veel meer vluchten dan in de eerste jaren, toen de helikopter eigenlijk alleen naar ongelukken met zwaargewonden vloog, en de ambulanceverpleegkundige zich soms nog afvroeg wat die arts en specialistische verpleegkundige eigenlijk kwamen doen. Twijfels die er nu niet meer zijn, nu het team zijn nut heeft bewezen bij grote ongevallen en ingewikkelde medische zorg.

Amsterdam had in 1995 de primeur van de eerste vlucht. Rotterdam werd enkele jaren later de tweede basis. Nu staan er vier heli’s verdeeld over het land. Samen vlogen zij 100.000 vluchten in 25 jaar tijd. Met de vele uitrukken zullen de volgende 100.000 vluchten niet weer 25 jaar op zich laten wachten.

In de Rotterdamse regio heeft de kanariegele helikopter al op de gekste plekken gestaan. Op het plein voor Centraal Station, naast de Markthal, op de kade van de Schie in Schiedam, op het strand. Piloot Roel Weggen – nog een relatieve nieuweling op de Rotterdamse heli – vertelt dat hij en zijn team steeds creatieve oplossingen moeten zoeken om te kunnen landen.

Quote: piloot Roel Weggen

De Cruyff Courts, kleine voetbalvel­den in de wijk, zijn hofleveran­cier van goede landings­plek­ken

De steden zijn steeds dichter bebouwd. Braakliggende terreinen verdwijnen. Nieuwe woningen of torens keren terug. ,,De Cruyff Courts, kleine voetbalvelden in de wijk, zijn hofleverancier van goede landingsplekken. Kinderen die er spelen hebben meestal ook wel vanzelf door dat we daar willen landen’’, zegt hij met een lach. ,,Soms is het vanuit de lucht moeilijk te zien of we ergens kunnen landen. We hebben overdag 25 bij 25 meter nodig, ongeveer 5 auto’s bij 5 auto’s. Dat geeft ons houvast. Samen kijken we naar andere obstakels, bomen, de bovenleiding van de tram, borden. Maar ook als je alle ruimte hebt, moet je goed nadenken. Stel, je ziet een mooi voetbalveld, maar het hek om het sportpark is dicht. Dan moet je daar zeker niet landen.’’

Eenmaal geland trekt de heli bijna altijd vele kijkers, aangetrokken tot het lawaai. Zij zijn zich niet bewust van het leed dat vaak achter een melding schuil gaat en maken selfies met het gele gevaarte op de achtergrond. Als de politie niet in de buurt is, blijft Weggen als piloot zijn heli bewaken. Anders gaat hij mee voor ‘hand- en spandiensten’. ,,Als ik blijf, blijf ik altijd op een afstandje staan. Vaak met een hele groep nieuwsgierige kinderen om mij heen, om te voorkomen dat mensen te dichtbij komen.’’

Storm geen probleem

Ook met de sterke wind van vandaag, kan het team vliegen. Al is de turbulentie hevig. Alleen bij mist blijft het gevaarte aan de grond. Arts Iscander Maissan is nooit bang in de lucht. ,,We hebben de beste piloten.’’ Vorige maand keerde een helikopter vijf minuten na het opstijgen weer terug vanwege het slechte weer. De heli kwam toen gevaarlijk dicht bij een zakelijk vlucht. Beide landden zonder problemen, maar de Onderzoeksraad doet wel onderzoek naar wat er mis ging.

De anesthesioloog werkt de helft van zijn tijd bij het Erasmus MC en de andere helft bij het Mobiel Medisch Team, dat soms ook over de weg uitrukt. Behalve als het donker is, wordt er minder gevlogen en vaker gereden.

,,Een op de vijf vluchten zijn naar kinderen, die vervelende ongelukken hebben gehad of opeens erg ziek zijn’’, vertelt Maissan. Andere redenen om de arts en gespecialiseerde verpleegkundige te sturen zijn bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een val van hoogte, als er sprake is van meerdere ernstige slachtoffers, onderkoeling, verdrinking of als de ambulance er te lang over zou doen. De Rotterdamse heli vliegt ook naar Zeeland of naar West-Brabant.

Patiënt haast nooit in heli

Dat de arts ter plekke komt, kan een leven redden, zo blijkt ook uit onderzoek. ,,Een operatie op straat doen we echt maar een paar keer per jaar, maar we kunnen wel iemand onder narcose brengen, net als we dat in de operatiekamer zouden doen.’’ 

In tegenstelling tot wat velen denken, gaat de patiënt in de Rotterdamse regio haast nooit met de helikopter naar het ziekenhuis. Bij minder dan 1 op de 20 uitrukken is er een patiënt aan boord. ,,Het levert in de Randstad maar weinig tijdwinst op en in de ambulance heb je veel meer werkruimte’’, vertelt Jorrit Mol, die als verpleegkundige na zijn werk als co-piloot in de lucht op de grond zijn ‘gewone’ werk doet. Als het nodig is, rijdt de arts wel mee naar het ziekenhuis.

gepubliceerd op: 12 februari 2020