Het evalueren van de COVID-19 crisis

Nu de rust na de eerste golf weer enigszins is teruggekeerd neemt de roep om leren, of zelfs verantwoorden, toe. Landelijk is dit tot in de Tweede Kamer zichtbaar met verzoeken om een brede evaluatie van de aanpak. Ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid is inmiddels een onderzoek naar de aanpak van Corona gestart en het Instituut Fysieke Veiligheid heeft al meerdere tussentijdse evaluaties uitgebracht over de Coronacrisis. We spraken Roel Geene over het evaluatieproces.

‘De Coronacrisis wordt ook wel de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog genoemd. Het is dan ook logisch dat vanuit vele perspectieven behoefte is om terug te blikken. Daarom kunnen we rekening houden met een golf aan rapporten die de komende jaren zullen worden uitgebracht over de genomen maatregelen, de gevolgen en wat we (met de kennis van later) destijds beter hadden kunnen doen.’

Ook het ROAZ Zuidwest-Nederland is bezig met een evaluatie. Roel Geene ondersteunt dit proces vanuit het Traumacentrum Zuidwest-Nederland.  ‘Wij hebben bewust gekozen voor een low-profile evaluatie om de lessen op te halen die wij kunnen toepassen voor een eventuele tweede golf. Het gaat nadrukkelijk om een kritische blik naar onszelf vanuit het perspectief: wat ging goed en wat kan beter?’

Ook landelijk (vanuit het Landelijk Netwerk Acute Zorg) wordt gekeken naar de mogelijkheden voor evaluatie. Daarbij hoort Roel hetzelfde geluid. Er zal genoeg worden geëvalueerd. De behoefte bij de regio’s lijkt volgens Roel vooral te liggen op een blik naar het eigen functioneren, wat het OTO-programma de afgelopen jaren heeft gebracht en wat wij na deze crisis hieraan kunnen verbeteren.

‘Uiteraard kijken zorgorganisaties intern inmiddels ook naar hoe zij de afgelopen periode hebben doorstaan. Om zorginstellingen daar enigszins in te ondersteunen zijn, in afstemming met de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit), de kaders van de OTO-gelden tijdelijk aangepast. Evaluaties kunnen hierdoor deels uit OTO-gelden worden vergoed. De contactpersonen binnen de zorginstellingen van het ROAZ zijn hier inmiddels van op de hoogte gesteld.’

Adviezen

Voor organisaties die willen evalueren / leren van de coronacrisis heeft Roel ook nog wel enkele adviezen:

Wees  doelgericht. Leren om te verbeteren is anders dan een onderzoek naar de besluitvorming of de financiële gevolgen. Wil je meerdere doelen halen: doe dit dan waar nodig afzonderlijk. Ze vragen vaak om een andere aanpak.’

Wees selectief. De crisis was groots en raakte in veel gevallen de gehele organisatie. Daarmee wordt een evaluatie al snel heel groots en omslachtig. Probeer daarom niet alles te evalueren maar wees selectief. Waar wil je precies naar kijken?’

Wees transparant. Zorg dat iedereen scherp heeft wat het doel van de evaluatie is en leg dit ook vast. Dat zorgt voor vertrouwen en de bereidheid tot medewerking vanuit de organisatie.’ 

Wees kritisch. Een pandemie is in veel aspecten bijzonder en vraagt daarom om specifieke planvorming. Niet alle lessen die geleerd zijn tijdens de huidige coronacrisis zijn  vertaalbaar / toepasbaar op andere risico’s en algemene planvorming.

gepubliceerd op: 25 juni 2020